Sarnath – Vườn Lộc Uyển nơi Đức Phật khai giảng giáo pháp

Nếu đã đến Varanasi để thả đèn dâng hoa và cầu nguyện buổi sáng trên Sông Hằng thì không thể bỏ qua một thánh tích quan trọng cuối cùng trong hành trình chiêm bái Tứ Thánh Địa của Phật giáo, đó chính là Sarnath còn được biết đến với cái tên Mrigadava, có nghĩa là Vườn Nai (Vườn Lộc Uyển) – nơi Đức Phật Thích Ca thuyết bài pháp đầu tiên sau khi thành đạo.

Tên gọi Sarnath bắt nguồn từ Sagangranat cũng có nghĩa là Vườn Nai, vì thuở xa xưa nơi đây là một cánh rừng rập rạm với rất nhiều nai sinh sống. Sarnath kiêu hãnh bởi tồn tại những bảo tháp khổng lồ với 1.500 tu sĩ trong những tu viện rộng lớn. Khu vực quan trọng nhất trong thánh tích này chính là bảo tháp Chánh Pháp (Dhamekh) – đánh dấu sự ra đời bài kinh chuyển Pháp luân danh tiếng của Đức Phật với năm anh em nhà Kiều Trần Như.

Theo ghi chép, sau khi đắc đạo dưới cây bồ đề, Đức Phật đã thuyết giảng về quy luật tự nhiên của vạn vật cho năm vị tu sĩ khổ hạnh trong lần thuyết pháp đầu tiên trong vườn Sarnath. Đức Phật đã giác ngộ họ và Phật giáo bắt đầu được truyền bá rộng rãi từ đây. Sarnath cũng là trung tâm lớn của các hoạt động Phật giáo trong suốt hơn 1.500 năm sau ngày Đức Phật nhập diệt và là nơi Ngài trải qua mùa an cư kiết hạ đầu tiên.

Mặc dù bảo tháp Dhamekh đang trong giai đoạn trùng tu nên chúng tôi không vào được bên trong, thế nhưng nhìn ngắm toàn cảnh vẻ đẹp ngàn năm còn lưu lại trên từng đường nét điêu khắc đầy tinh xảo ngay nền đá ở các tháp Phật cũng đủ minh chứng một thời kỳ rực rỡ, huy hoàng của Phật giáo và ngày nay trở thành một địa danh nổi tiếng trong “Tứ động tâm” liên quan đến cuộc đời Đức Phật đó là Đản sanh, Giác ngộ, Khai giảng giáo pháp và Niết bàn.

Tọa thiền dưới bóng tà dương tại Vườn Lộc Uyển, nơi dừng chân cuối cùng trong hành trình về miền đất Phật, dường như ai trong chúng tôi cũng cảm nhận được có một dòng suối nguồn cảm xúc vô tận đang tuôn trào. Hơn hai nghìn năm đã trôi qua, trải qua biết bao chu kỳ sinh diệt luân hồi, thế nhưng hình bóng Đức Phật như vẫn còn đó. Ngài vẫn ngồi đó mặc cho bao thăng trầm của thế cuộc, mặc cho ngày nắng đêm mưa, mặc cho vật đổi sao dời để đón những người con viễn xứ từ các miền xa xôi về đây bên Ngài, về để khóc với Ngài, về để hưởng một chút an vui từ Ngài, hay đơn thuần về để xin một chút hơi ấm nơi dấu chân Ngài…với một sự thành kính thiết tha…

Bảo tháp Chánh Pháp (Dhamekh) là một khối kiến trúc hình tròn gồm 2 phần chồng lên nhau, cao đến 30m. Hai chất liệu chủ đạo xây nên bảo tháp Dhamekh là gạch nung và đá sa thạch, với rất nhiều chi tiết chạm khắc trang trí tinh xảo, miêu tả các hoa văn hình cánh sen, các đường kỷ hà rất sống động và tinh tế…