Ngắm “Starry Night” nghe “Vincent” để cảm nhận sự hòa quyện giữa âm nhạc và hội họa

“Vincent” là một bài hát nổi tiếng đứng đầu trên các bảng xếp hạng âm nhạc thế giới vào những năm 70 của thế kỷ trước do Don McLean viết tặng cho Vincent van Gogh với dòng mở đầu “Starry Starry Night” lấy cảm hứng từ bức tranh kinh điển “Đêm đầy sao” và cuộc đời đầy bi kịch của người họa sỹ lừng danh.

Bài hát với ca từ sâu lắng hòa cùng giai điệu nhẹ nhàng nhưng buồn da diết như đang kể lại từng trang cuộc đời buồn bã của danh họa thiên tài bạc mệnh,

…từ khung cửa sổ phòng riêng đến khoảng vườn nhỏ có hoa nở rộ tại bệnh viện tâm thần nơi ông chữa trị,

…từ những hàng cây đong đưa giữa cánh đồng lúa rực nắng đến những làn gió nhè nhẹ lướt trên những quả đồi thẫm tối phía xa,

…từ ngày hè lửa cháy đến đêm đông băng giá,

…từ những đám mây cuồn cuộn trong màn đêm cô tịch đến những ngôi sao lấp lánh giữa vũ trụ xoay vần,

…từ tình yêu mãnh liệt dành cho hội họa đến bệnh tật, khủng hoảng và sự dằn vặt đau đớn tột cùng trong những năm tháng cuối đời.

Van Gogh đã vẽ đêm đầy sao của riêng mình trong khoảng thời gian khó khăn nhất của cuộc đời và Don McLean đã để bức tranh viết nên lời thay ông. Có thể nói, họa phẩm và bản nhạc – cũng như hai người nghệ sĩ lớn của 2 thế kỷ đã kết nối với nhau bởi một đêm sao vĩnh cửu – “Starry Night”.

Thử một lần lắng nghe bản nhạc và nhìn ngắm bức tranh bằng cả tâm hồn, biết đâu ta cũng sẽ tìm thấy mình giữa muôn vàn tinh tú trong bầu trời đêm đó như họ đã từng.

#StarryNight #Vincent #VanGogh #DonMcLean #AllaboutArt

From me with <3

“Bằng những bức tranh của mình tôi muốn cho cả thế giới biết rằng

trái tim của kẻ vô danh này ẩn chứa những điều đẹp đẽ gì.”

Trích lời bức thư Van Gogh viết.

Hãy cùng nghiền ngẫm một bài cảm nhận thú vị về “Vincent” và thưởng thức tuyệt phẩm “Starry Night” đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho các nghệ sĩ ở khắp nơi qua màu sắc, chất liệu và sự rung động khác nhau…

Thơ và hội họa luôn có mối quan hệ khá gắn bó. Song giữa âm nhạc và hội họa lại rất hiếm. Có nhưng không nhiều. Đêm đầy sao của Van Gogh và Vincent của Don McLean là trường hợp hy hữu.

Năm 1889, Vincent Van Gogh với cây cọ và màu dầu đã tạo nên bức tranh kinh điển miêu tả một bầu trời đầy sao mang tên “Starry Night”. Mùa thu năm 1970, Don McLean với cây đàn ghita đã viết bài hát mang tên Vincent nói về người họa sĩ và đêm sao của ông. Và từ đó bức tranh và bản nhạc cũng như hai người nghệ sĩ lớn của 2 thế kỷ đã gắn chặt với nhau bởi một đêm sao vĩnh cửu – “Starry Starry Night”.

Van Gogh đã vẽ đêm sao của riêng mình trong khoảng thời gian khó khăn nhất của cuộc đời. Vào lúc đó, ông bị giam trong một căn phòng của bệnh viện tâm thần. Không được ra ngoài, ông phải vẽ dựa trên những gì nhớ được. Van Gogh chỉ đề cập đến bức “Starry Night” hai lần trong những bức thư gửi cho em trai. Vậy nên bức vẽ càng trở nên bí ẩn và gây sự tò mò.

Starry Night cũng là bức tranh được yêu thích nhất của Vincent Van Gogh . Những vòng xoáy cuồn cuộn trong đêm tối hòa cùng những ngôi sao sáng trong vòng quay vũ trụ . Bóng cây đen nổi lên trên tranh là hình tượng của chính tác giả. Nó đưa ta đến ý niệm: “Hình bóng này thật lớn trên mặt đất và thật bé nhỏ trong bầu trời đêm . Dù mọi biến động có thế nào, hãy luôn khiêm nhường và suy ngẫm về vị trí của con người và sự vật ” .

Cảm hứng để Don McLean viết nên tác phẩm kinh điển nhất đến vào một buổi sáng, khi ông ngồi trước hiên và đọc quyển sách nói về Vincent Van Gogh. Đến khi nhìn thấy bức “Starry Night”, McLean đã nảy ra ý nghĩ về cuộc đời của người họa sĩ tài năng thông qua bức vẽ này. Sau này, McLean đã kể lại: “Càng nghĩ về ý tưởng, tôi càng thấy thú vị và muốn nó trở thành hiện thực. Tôi đặt cuốn sách xuống và cầm lấy cây đàn guitar vốn không bao giờ rời xa tôi, dạo nhạc và cố gắng xử lý ý tưởng, trong lúc đó bức “Starry Night” vẫn luôn ở trước mắt tôi. Nhìn vào bức tranh, tôi nhận ra rằng điều cốt lõi của cuộc đời họa sĩ chính là tác phẩm của ông. Vì thế, tôi để bức vẽ viết lời thay tôi.”

Không biết bao nhiêu nhà phê bình đã từng ngồi mổ xẻ, phân tích đến từng sợi vải bức tranh đêm sao của Van Gogh nhưng tất cả những phát hiện của họ hầu như chỉ là cách dùng màu tương phản rất ấn tượng những nhát bút siêu việt miêu tả chuyển động của ánh sáng, không gian và người ta ghép những hình ảnh đó cho cuộc đời tàn tạ điên loạn của Van Gogh. Còn với McLean, ông không phải nhà phê bình nghệ thuật nhưng vốn là một nghệ sĩ, một nhạc sĩ, dường như Don hiểu được những gì Van Gogh nói và bản Vincent, có thể không được công nhận về mặt chuyên môn trong giới mĩ thuật nhưng nó được coi là bản dịch hoàn hảo nhất, sâu sắc nhất bằng thơ và nhạc của bức Starry Night.

Đêm đầy sao trong mắt Don McLean qua tranh Van Gogh là một bầu trời sao bao phủ bởi màu xanh xám, có bóng tối của những quả đồi, những hàng cây, có sự dịch chuyển giữa màu xanh và vàng có hình thù của những đám mây quằn quại… đúng như những gì Van Gogh hay những ai xem tranh ông nhìn thấy. Nhưng lại có một đêm đầy sao trong tâm hồn Don McLean thì là những gì mà có lẽ chỉ có ông và Vincent cảm nhận được. Có thể bài hát của McLean không góp công vào việc đưa giá trị các tác phẩm của Van Gogh tăng nhanh dữ dội trong thập niên 70 và 80 của thế kỷ trước, nhưng “Vincent” đã trở thành một phần vĩnh cữu trong huyền thoại về Van Gogh. Vậy nên mỗi khi ngắm nhìn đêm đầy sao của Van Gogh, người ta lại nhớ đến “Vincent” và ngược lại. Còn có điều kiện thì hãy thử vừa nhìn bức tranh, vừa nghe bản nhạc đó, có lẽ bạn sẽ tìm thấy mình trong bầu trời sao đó chăng?